review
Kingdom Come: Deliverance II

Ridder zijn in de woeste middeleeuwen. Menigeen fantaseert daar toch over? Op je (al dan niet witte) paard met getrokken zwaard de vijand te lijf, terwijl je jouw longen uit je lijf schreeuwt. Heldendaad na heldendaad belevend. Zo gaat dat toch in films? Dat klopt, alleen is het in de werkelijkheid vaak anders dan op het witte doek. Daar zijn de dingen geromantiseerd en de actiescènes talrijk. In werkelijkheid zijn ridders ook maar mensen. Mensen die honger krijgen, moe worden, uitgeput kunnen raken. En met die gedachte in het achterhoofd dacht ontwikkelaar Warhorse Studios een mooie spellenreeks te kunnen maken: Kingdom Come: Deliverance. Het eerste deel verscheen in 2018. Het tweede deel, Kingdom Come: Deliverance II, komt uit op dinsdag 4 februari. Wij hebben dit nieuwe deel grondig voor je getest en daarover lees je alles in onze review.

Jij speelt in dit tweede deel nog steeds (grotendeels) met Henry van Skalitz. Hij is ouder en wijzer geworden ten opzichte van het eerste deel en dat merk je bijvoorbeeld in de gevechten, die enigszins makkelijker zijn. Daar zullen we later in de review nog wat dieper op in gaan. Hij gaat op pad met zijn meester Sir Hans Capon. Deze jonge edelman uit Bohemia en troonopvolger van Rattay heeft de nobele taak om een boodschap over te brengen naar het buurland, waar ze niet bepaald bevriend mee zijn. Dit loopt behoorlijk uit de hand nadat ze in een hinderlaag lopen.

Helemaal berooid moeten ze nu proberen om op audiëntie te komen bij de koning, maar met helemaal geen bezittingen worden ze eerder voor dronken zwervers dan als edele ridders aangezien. Daarnaast komt Henry erachter dat de moordenaar van zijn ouders ook in die bandietengroep zit, en daar heeft hij ook nog een appeltje mee te schillen. Zo begint een grandioos, middeleeuws avontuur waar Hans en Henry op zoek gaan naar gerechtigheid.

Zoals we al aangaven in de intro; de Kingdom Come: Deliverance-serie is realistisch. Zo ook het tweede deel. Om maar gelijk met de deur in huis te vallen om zo het kaf van het koren te scheiden, dit spel tikt het realisme aan op een manier dat je er echt van moet houden. Vergeet het maar om van hot naar her te rennen, iedereen een kopje kleiner te maken die niet naar je luistert en zo het spel door te fietsen. Dit is riddertje spelen 2.0. Je moet allereerst aan jouw eigen welzijn denken (let wel: het welzijn van het personage Henry dus).

Honger en slaap zijn twee factoren die sterk meetellen. Met honger is jouw uithoudingsvermogen om te huilen. Vergeet het maar om behoorlijk met jouw zwaard te slaan, laat staan dat je fit genoeg bent om te verdedigen. Slaaptekort idem, maar slapen heeft nog meer voordelen. Je geneest ervan, maar je slaat zo ook de nacht over. De nachten zijn donker. En donker is in Kingdom Come: Deliverance II ook echt donker. Zonder fakkel zie je helemaal niets en mét fakkel een heel klein beetje. Vergeet het maar om fatsoenlijk te navigeren, laat staan om te vechten. Ons advies: ga gewoon lekker slapen als het avond wordt, echt.

Het vechtsysteem leunt heel erg op uithoudingsvermogen. Via een kleine gele balk zie je hoeveel je er van hebt en met elke slag van je zwaard of block van je schild gaat daar wat van af. Als de balk leeg is, vertroebelt je zicht, adem je heel zwaar, kun je geen slag of stoot uitvoeren en heb je ook geen kracht om een vijandelijke slag af te weren of je schild omhoog te brengen. Elk gevecht is dus heel erg een tactisch spelletje, waarbij je goed dat gele balkje in de gaten moet houden. Elke klap die je incasseert, elke klap die je uitdeelt, alles kost uithoudingsvermogen. Met één vijand tegenover je is dat al een hele klus, laat staan als je er twee of meer tegelijk tegen je in het harnas jaagt.

Dit resulteert meerdere malen in dikke frustratie. Zeker in het begin, als je nog geen goede uitrusting en harnas hebt, leg je vaker zomaar het loodje. En door het summiere savesysteem doorloop je vaker hetzelfde stuk spel dan je lief is. Gek genoeg is dat nou niet echt een minpunt. De frustratie komt voort uit het feit dat je, zeker als je te maken hebt met meerdere vijanden, echt absoluut geen kans maakt. Pas als je het vechten een beetje doorhebt en wat betere uitrusting hebt, dan maak je een redelijke kans in de één-op-één gevechten althans. Meerdere vijanden kun je echt beter ontwijken waar mogelijk. Waar het spel sterk in is en de frustratie daardoor toch prima te dragen is, is dat het leven in-game gewoon doorgaat.

Ga jij dood en kom jij weer tot leven bij het laatste opslagpunt? Als je dezelfde weg weer oppakt om naar je missie te gaan, dan kom je gewoon andere mensen, dieren of situaties op jouw pad tegen. Dat is een sterk staaltje programmeren wat ons betreft. Elke keer maak je wat nieuws mee in de open wereld. De missies zijn wel elke keer hetzelfde, maar de wereld daaromheen leeft écht. Supertof! Dat betekent ook dat je daar jouw speelstijl op aanpast. Je bent je echt bewust van jouw omgeving. Komt daar in de verte een ruiter of zie je een paar luitjes lopen die jouw richting op komen, dan denk je wel twee keer na voordat je een confrontatie aangaat. En dat maakt dit spel zo tof om te spelen. Je bent echt op reis. Het klinkt gek, maar doodgaan en ervaring opdoen hoort daarbij.

Helaas heeft dat ultra-realistische ook een keerzijde. Op momenten speelt dat gewoon niet lekker. Waar het reizen met de benenwagen in Kingdom Come: Deliverance II wel te doen is, is het -als je het eenmaal vrijspeelt- reizen per paard een heel ander verhaal. Jouw paard is echt een levend wezen tussen jouw benen, lijkt het. Keren, op de paden blijven, blijven staan als je afstapt, dat beest doet echt waar hij zelf zin in heeft. Dat resulteert in houterige besturing en alhoewel dat dus realistisch is, speelt het gewoon niet lekker. Regelmatig botsten we tegen andere paarden aan, of erger, tegen muurtjes. Het is ook geen uitzondering dat we in vol galop tegen een houten schuurtje knalden. Het paard in kwestie schiet naar binnen en Henry eraf. Omdat het paard dan binnen staat onder een lage afdak kun je er niet meer opklimmen omdat je jouw hoofd stoot en er gelijk weer afvalt. Het was fijner geweest als die besturing iets strakker was geweest. Je kunt je paard wel roepen door te fluiten, maar dat werkt alleen als die niet klem zit in een klein huisje.

Ook kwamen we de nodige bugs tegen. Gelukkig zijn we nog geen spelbrekende fouten tegengekomen die ervoor zorgen dat we een heel stuk overnieuw moeten doen, maar regelmatig personages die tijdens praatscènes door elkaar heen lopen haalt je behoorlijk uit de realistische setting. Ook hebben veel npc’s in kastelen en dorpjes last van repetitieve teksten. Elke keer dat je langsloopt, zegt hij of zij hetzelfde zinnetje. Er zijn een paar stukken in het spel waarbij dat echt heel erg storend is. En over tekst gesproken. In onze preview noemde we het al, maar het wordt er niet beter op: het gebruik van scheldwoorden. Dat is echt een hele rare keus geweest wat ons betreft.

Wat ons ook opviel is dat als je met een personage praat, dat er dan verschillende opties zijn om uit te kiezen. Dit geeft een gevoel van vrije keuze, maar in de praktijk valt dat wel mee. Elke dialoog die je hebt met een npc heeft een vooraf bepaalde structuur. Als je een keuze maakt voor een antwoord of vraag die wat lager in de keuzeboom ligt en daarna de bovenste kiest, dan verloopt het gesprek heel stroef en onnatuurlijk. Als je de keuzes van boven naar onder afloopt, dan loopt het gesprek veel natuurlijker.

Regelmatig hadden we ook dat we in gesprek waren met iemand dat aanvankelijk heel prima verliep omdat we net een missie hadden voltooid, om dan na het gesprek ineens weer uitgekafferd te worden omdat dat personage in de open wereld een andere status heeft ten opzichte van Henry. Kleine optimalisaties die je, zeker in een ultra realistisch spel, behoorlijk uit de ervaring halen.

Dat neemt niet weg dat we verder toch ontzettend lovend zijn over de rest van het spel. Kingdom Come: Deliverance II is rete-moeilijk en het duurt echt even voordat je wat voorstelt. Door het realisme speelt het een flink stuk trager dan het gemiddelde spel. Daar moet je van houden én zin in hebben. Even snel een opdracht uitvoeren zit hier echt niet bij, alhoewel je wel wat kunt sjoemelen als je eenmaal gesetteld bent en ergens een bed hebt. Dan kun je namelijk meer saven en doet doodgaan niet zo heel veel pijn meer. Kijk je daar doorheen en hou je daar rekening mee, dan krijg je daar een dijk van een spel voor terug. Verschillende systemen zijn behoorlijk goed geïmplementeerd. Rondsluipen en deuren en kisten openbreken doe je niet zomaar, de computergestuurde mensen om je heen zijn echt bewust van hun omgeving.

De vergezichten zijn fenomenaal, het reizen nooit saai en het avontuur fantastisch. De ene keer rijd je uit met meerdere ridders, de andere keer zit je midden in grote veldslagen. Op die momenten schittert Kingdom Come: Deliverance II als een blinkend gepoetste harnas. Het wetssysteem gaat ongehoord diep en de verschillende personages die het land Bohemia rijk is, hebben echt allemaal hun eigen leven en doen en reageren echt op jouw acties. Ondanks de haat-liefdeverhouding werden we elke keer weer naar het spel getrokken, al is het alleen maar om even op je paard te springen en zo de ondergaande zon tegemoet te rijden. Net als die bekende cowboy uit dat andere, realistische spel.

Kingdom Come: Deliverance II verschijnt op 4 februari en komt uit op PlayStation 5, Xbox Series X|S en pc. Voor deze review hebben wij het spel gespeeld op PlayStation 5.