review
Fantasian Neo Dimension
Conclusie
Fantasian Neo Dimension is een RPG die de moeite waard is, met heel veel om te doen, diepgaande gevechten en een prachtige soundtrack.In 1987 vocht Hironobu Sakaguchi er bij Square Enix voor om een game te maken die geïnspireerd was op Dragon Quest, een game die toentertijd heel erg uniek was. Sakaguchi kreeg uiteindelijk groen licht en hij werd muzikaal bijgestaan door de toen nog onbekende componist Nobuo Uematsu. Inmiddels, bijna veertig jaar later, staat Sakaguchi bekend als de ‘vader van Final Fantasy‘ en is zijn gamereeks uitgegroeid tot een van de meest geliefde gamefranchises ooit. In 2021 verscheen onder zijn regie Fantasian exclusief voor iOS via Apple Arcade. Op muzikaal vlak werd hij wederom ondersteund door Nobuo Uematsu. Eindelijk komt het spel nu dan ook naar de meer traditionele gameplatformen met een nieuwe versie: Fantasian Neo Dimension.
Om heel eerlijk te zijn, was het voor ons een emotionele ervaring om aan Fantasian Neo Dimension te beginnen. Ja, Fantasian hadden we al wat op een smartphone gespeeld een aantal jaar geleden, maar toen was nog niet bekend dat het de laatste volledige soundtrack van Nobuo Uematsu zou zijn. Hij is om goede redenen een van de meest gerespecteerde componisten die de gamesindustrie ooit gehad heeft en weten dat dit zijn laatste volledige werk zal zijn, is toch wel een droevig iets. Elke keer dat de muziek wist te ontroeren, en dat is bij het werk van Uematsu vaak het geval, had het nóg meer betekenis.
Fantasian vertelt het verhaal van Leo, een jongen die zich eigenlijk niets meer kan herinneren. Hij bevindt zich in een wereld waar een kwaadaardige god een soort virus losgelaten lijkt te hebben. Beetje bij beetje leert hij meer over zichzelf en daarmee ook meer over de wereld. Zoals het een goede RPG uit Japan betaamt, begin je rustig met het bevechten van wat wolven en kleinere robots, maar voordat je het weet sta je oog in oog met een buitenaardse kracht die oppermachtig is en speelt met het universum. Het is een ‘inside joke’ geworden voor fans van het JRPG-genre dat ze vaak zo onschuldig beginnen en je uiteindelijk de taak krijgt om de snode plannen van God zelf te stoppen. Als er iemand is die zich er schuldig aan mag maken, dan is het de schepper ervan wel.
Maar wat voor spel is Fantasian Neo Dimension eigenlijk? Het is een Japanse RPG in de stijl van games als de oudere delen van Final Fantasy en Dragon Quest. Dat houdt in dat je als een personage door een wereld loopt terwijl je een verhaal volgt. Soms begint er opeens een muziekje te spelen en verandert het beeldscherm, wat betekent dat een gevecht gaat beginnen via een zogeheten “random encounter”. Je kan het vergelijken met door het gras lopen in Pokémon, alleen is de hele wereld in dit geval gras. Monsters lopen dus niet echt door de wereld, je bevecht ze gewoon opeens. Je kan een apparaatje aanzetten dat ervoor zorgt dat je niet zomaar in zo’n random encounter terechtkomt en moet vechten, maar alle monsters worden dan wel in een andere dimensie opgeslagen. Zit die dimensie vol, dan moet je alle opgeslagen monsters tegelijkertijd bevechten. Het is een tof systeem dat ervoor zorgt dat je zelf het tempo van hoe vaak je vecht kan bepalen, wat frustraties kan voorkomen.
Sakaguchi doet met de gevechten zelf iets bijzonders. In plaats van dat je gewoon een bepaalde aanval of een spreuk kiest om te gebruiken in zo’n beurtelings gevecht, maken dingen als de hoek waarmee je aanvalt en de timing uit. Zo zal een aanval met een zwaard altijd rechtdoor gaan, wat betekent dat als er meerdere monsters achter elkaar staan, je ze allemaal raakt. Bij magie kan de lijn waarmee je mikt gebogen worden, wat ervoor zorgt dat je monsters weer op een andere manier kan raken.
In het begin is het een grappig systeempje dat ervoor zorgt dat de eerste paar gevechten die normaliter niet zo spannend zijn, toch even nieuwsgierigheid opwekken. Later merk je vooral dat het spel er groot gebruik van maakt. Elke eindbaas heeft wel een ‘gimmick’ of twee waarbij je het systeem op een ingenieuze manier moet gebruiken om te winnen. Eindbazen zijn hierdoor enorm spannend, want niet alleen is er een puzzelelement bij inbegrepen dat je op moet lossen, ook is het vechten zelf nog behoorlijk pittig en tactisch.
De moeilijkheid van Fantasian leverde verhitte discussies op toen het een aantal jaren geleden oorspronkelijk verscheen. Het spel werd op een gegeven moment lastig, écht heel erg lastig. Voor een niche groepje JRPG-veteranen, waaronder ondergetekende, was dat een prachtig iets. Eindbazen om je echt in vast te bijten die wel een poging of tien nodig hadden, waarbij je hele specifieke strategieën moest bedenken, combinaties van teamleden moest gebruiken en vervolgens ook nog steeds scherp moest zijn bij elke keuze die je in elke beurt maakte. Het is erg tof, maar het moet wel je ding zijn.
Gelukkig komt Fantasian Neo Dimension met een nieuwe moeilijkheidsgraad. Het oorspronkelijke niveau is omgedoopt tot ‘hard’ en er is een makkelijkere modus toegevoegd, ‘normal’. Het zorgt ervoor dat de game weer voor een extra grote groep mensen aan te raden is, want dat was voorheen wel lastig als je wist dat mensen uren vast konden komen te zitten bij bepaalde gevechten.
Een belangrijk aspect van Fantasian dat we nog helemaal niet hebben besproken, is de visuele stijl waarmee de wereld vormgegeven is. Games zijn tegenwoordig enorm duur om te maken en je hebt gigantische teams nodig om de kunst voor een spel klaar te stomen: 3D-modellen, concept art, animaties, noem het maar op. Sakaguchi zelf werkt een stuk liever met kleinere teams en om dat mogelijk te maken, is zijn studio diorama’s gaan gebruiken. Sakaguchi’s team heeft allerlei diorama’s gemaakt en die vormen de omgevingen waardoor je in het spel loopt. Soms lijken ze letterlijk gescand of gefotografeerd te zijn en gewoon direct in het spel gestopt, op andere momenten hebben ze best wat grafische bewerkingen ondergaan om het een sciencefiction- of fantasy-uiterlijk te geven.
Dit zorgt voor een bijzonder effect. Het voelt soms alsof je door de fantasie loopt van een kind dat met plastic boompjes een tafel heeft omgetoverd tot een magisch bos waar een groots avontuur plaatsvindt. Het ziet er fraai uit en zorgt voor mooie perspectieven die je niet vaker in games gezien hebt.
Helaas moeten we stellen dat het af en toe ook voor wat problemen zorgt, in ieder geval in deze uitgave van het spel. Zo gaat het veranderen van het perspectief als je een hoek om gaat, niet zo lekker samen met de controllerbesturing. Als je gewoon door wilt blijven lopen, merk je dat het spel nog rekening houdt met het vorige perspectief, wat voor je brein een onmogelijk iets om te besturen is als je al een heel nieuw perspectief voor je kiezen hebt gekregen. Elke keer dat de invalshoek verandert, moet je dus bewust de keuze maken om even de stick van je controller los te laten en dan weer te gaan lopen. Het is een vrij klein iets, maar we voorspellen dat menig speler met een controller hier even last van zal gaan hebben. Met een port/remaster van vijftig euro, had je toch wel gehoopt dat er een mooie oplossing voor zoiets bedacht zou zijn.
Verder is de grootste vernieuwing van Neo Dimension dat vrijwel het hele spel ingesproken is. Willekeurige gesprekken met een inwoner van een stad zijn dat niet, maar dat is ook niet zo gek. Het hele verhaal, en dat is flink wat, is wel voorzien van stemmen. Het zijn niet performances waarvoor je meteen de Oscars uit de kast wilt trekken, maar het maakt het geheel wat levendiger, dus we juichen het zeker toe. De stemmen doen met name veel goeds bij de ‘Memories’, herinneringen die een belangrijk onderdeel zijn van hoe het verhaal verteld wordt. Op zulke momenten zie je een zwart scherm, of tekeningen, terwijl een geheugen voorgedragen wordt. De toegevoegde stemmen doen het een beetje voelen alsof je iets voorgelezen wordt en het heeft wel iets lekker fantasierijks.
Ook kan in deze versie van het spel ervoor gekozen worden om de gevechtsmuziek te vervangen met muziek van verschillende Square Enix-games, met name Final Fantasy. Dit voelt een beetje als heiligschennis, gezien het Uematsu’s laatste volledige werk is, maar we kunnen ons ook weer voorstellen dat als je vijftig uur in het spel hebt zitten, het af en toe wel grappig is dit even aan te zetten.
We moeten stellen dat Fantasian Neo Dimension zich prima overeind weet te houden op moderne gameplatformen en niet teleurstelt als “smartphone game”. Het is een gigantisch grote RPG waar je gerust ‘u’ tegen mag zeggen, het ziet er fraai uit vanwege de bijzondere diorama’s en de gevechten geven je genoeg diepgang om er helemaal in op te gaan. Door het feit dat er ook een makkelijkere moeilijkheidsgraad in deze versie gestopt is, is het een automatische aanrader voor liefhebbers van Japanse RPG’s.
Fantasian Neo Dimension is voor deze review gespeeld op pc. De game is daarnaast beschikbaar op PlayStation 5, Xbox Series X|S, PlayStation 4 en Nintendo Switch.