Doorgaan naar artikel
Het Einde Nabij: Kernoorlog
Rick Hoving
Rick Hoving
Profiel

De Maya kalender loopt op 21 december 2012 af. Volgens sommige zal dat ook het einde van de mensheid betekenen. In de rubriek Het Einde Nabij onderzoekt Nieuwerwets aan de hand van drie themafilms welk mogelijk einde ons staat te wachten. Met deze keer: de kernoorlog.

De dreiging van een kernoorlog is sinds het einde van de Koude Oorlog een stuk minder groot. Toch hebben zowel de Verenigde Staten als Rusland een enorm arsenaal aan kernwapens waarmee alle beschaving van de aarde geveegd kan worden. Enkele regisseurs zijn er goed in geslaagd om vooral de angst voor onze dreigende vernietiging door onszelf weer te geven.

Dr. Strangelove  (Kubrick, 1964)
Met twee jaar eerder de Cuba crisis waren de relaties tussen de Verenigde Staten en de Sovjet Unie op zijn zachtst gezegd gespannen. Stanley Kubrick maakte deze satire – die overigens nog steeds als één van de beste komedies ooit wordt gezien – over de heet oplopende relatie. Een generaal geeft het bevel om als eerste de nucleaire aanval te beginnen, voordat de USSR dat doet. De president en zijn werknemers proberen dit nog tijdig te stoppen.

When the Wind Blows (Murakami, 1986)
Een veelzeggende animatiefilm met gebruik van stop-motion over de dreiging van een nucleaire holocaust. David Bowie zong overigens de titelsong voor de film. Voor wie geen fan is van animatie of Bowie is er nog altijd het ontroerende verhaal. Een bejaard stel bereidt zich voor op de komende kernaanval op Engeland door de Sovjet Unie. De verwarring, maar tegelijk de ernst van de situatie zorgen voor een duistere maar grappige ondertoon.

Threads (Jackson, 1984)
Een bleke, harde en depressieve televisiefilm gemaakt door de BBC. De film speelt zich uit als een documentaire en volgt het leven van de bewoners Sheffield, England. Zij weten nog niet dat binnenkort een nucleaire oorlog staat te gebeuren. De film focust op de gebeurtenissen vooraf, terwijl en nadat er een kernoorlog is geweest. Dood en verderf alom, met een duidelijke boodschap.

De Verenigde Staten en Rusland hebben samen toch zo’n 19.000 actieve nucleaire kernwapens. Ten tijden van de Koude Oorlog hing er altijd de mogelijkheid van een kernoorlog in de lucht, maar vandaag de dag is die kans enorm afgenomen. Niet in het minst omdat de relaties gekoeld zijn tussen de twee grootmachten, maar ook omdat het nu wel duidelijk is dat het een kernoorlog gegarandeerd het einde van civilisatie betekent zoals wie die nu kennen.  Er zijn nog enkele andere landen die een kernwapen hebben, waarvan India en Pakistan de opvallendste zijn. Kernwapens lijken vooral te vallen onder de noemer si vis pacem,  para bellum (wie vrede wilt, moet zich op oorlog voorbereiden). Tenzij terroristen een kernwapen weten te bemachtigen, hem af te laten gaan en landen tegen elkaar in het harnas weten te jagen, blijft een kernoorlog vooral bestemd voor fictie.