nieuws
Het Einde Nabij: Supervulkaan

De Maya kalender loopt op 21 december 2012 af. Volgens sommige zal dat ook het einde van de mensheid betekenen. In de rubriek Het Einde Nabij onderzoekt Nieuwerwets aan de hand van drie themafilms welk mogelijk einde ons staat te wachten. Met deze keer: de supervulkaan.

We realiseren het ons misschien niet, maar volgens sommige geologen leven we op een tikkende tijdbom die elk moment af kan gaan. Een vulkaan kan uitbarsten met de kracht van een paar honderd atoombommen, maar het is vooral de grote hoeveelheid as die hij daarbij uitspuwt die tot ons mogelijke ondergang leiden. Tot nu toe zijn er alleen maar B-films of kleinschalige producties uitgebracht die de uitbarsting van een supervulkaan als thema hebben.

Supervolcano (Mitchell, 2005)
Met een tagline als ‘Wetenschappers kennen het als de dodelijkste vulkaan op aarde. Jij kent het als … Yellowstone’ lijkt het wel goed te zitten met deze fictie documentaire. Enkele aardbevingen in de buurt van Yellowstone park leidden tot het uitbarsten van de vulkaan met als gevolg dat een groot deel van de Verenigde Staten onder een dikke laag as komt te liggen. Het verhaal is verteld uit het perspectief van enkele wetenschappers die terugblikken op de gebeurtenissen.

Volcano (Jackson, 1997)
Een vulkaan ontstaat ‘plots’ in de buurt van Los Angeles. Mike Roark, gespeeld door Tommy Lee Jones, staat aan het hoofd van een crisisteam die er voor moet zorgen dat de lavastromen omgeleid worden door de straten van Los Angeles. De film is door critici afgedaan als een cheesy rampenfilm, met een matig verhaal en ondermaatse special effects. De film is zelfs genomineerd voor een Golden Raspberry Award, de tegenhanger van de Oscars.

Dante’s Peak (Donaldson, 2007)
Wetenschappers verkozen deze film boven Volcano omdat de gebeurtenissen dichterbij de werkelijkheid liggen. De film is door critici echter een stuk minder goed ontvangen, maar deed het wel beter bij het publiek. In de film komt een geoloog er achter dat één van de meest gewilde plekken om te wonen, Dante’s Peak, een vulkaan onder zich heeft die op elk moment kan uitbarsten. Terwijl de evacuatie op gang begint te komen, barst de vulkaan opeens uit.

Als we doemdenkers moeten geloven kan het elk moment gebeuren dat een supervulkaan uitbarst. Historische vulkaanuitbarstingen zijn toch allemaal zo’n duizend maal kleiner geweest dan wat nodig zou zijn om in aanmerking te komen voor een supervulkaanuitbarsting. Toch zijn er voorbeelden geweest van desastreuze uitbarstingen. In 1783 zorgde een uitbarsting van de Laki vulkaan dat 9.000 en 80% van het vee op IJsland stierf. Hoewel een uitbarsting als deze een klein land kapot kan maken, zal het niet het einde der dagen betekenen. De laatste keer dat dat gebeurde was zo’n 17 miljoen jaar geleden bij het vormen van het Colombiaanse plateau. De gifgassen die hierbij vrijkwamen moeten dood en verderf hebben gezaaid op continentaal niveau. Daarvoor was er ook nog in Siberië een vulkaanuitbarsting die 95% van al het leven wegvaagde. Sommige wetenschappers geloven zelfs dat de Dinosaurus aan hun einde zijn gekomen door een vulkaanuitbarsting in plaats van een meteoriet. Het komt voor, maar gelukkig niet zeer regelmatig. Er is geen vinger op te leggen wanneer het weer gaat gebeuren.