review
Underdog (Svenskjävel)

In de Zweeds/Noorse dramafilm Underdog (originele naam: Svenskjävel) probeert de 23-jarige Zweedse vrouw Dino (Bianca Kronlöf) haar geluk te vinden in het welvarende Oslo. Het gebrek aan arbeidsmogelijkheden in haar eigen land heeft ervoor gezorgd dat een hele stroom twintigers hun heil in Noorwegen opzoekt. Helaas blijkt het leven hier ook niet zo gemakkelijk als gehoopt. Dino zit vast in een spiraal van tijdelijke baantjes, financiële problemen en het slopende uitgaansleven. Door het oplopen van een gebroken arm krijgt ze per toeval een bijbaantje aangeboden als zomeroppas bij een gezin in de Noorse middenklasse. De man des huizes, Steffen (Henrik Rafaelsen) is een man van middelbare leeftijd zit op dat moment midden in een midlife-crisis. Zijn gloriedagen als tennisser zijn voorbij, zijn relatie met zijn afwezige vrouw is betreurenswaardig en hij lijkt weinig tot geen connectie te hebben met zijn twee dochters Ida (Mona Kristiansen) en Siri (Naomi Emeilie Christensen Beck). Maar wanneer hij Dino inhuurt als oppas ontstaat er al snel een connectie tussen de twee, wat het begin betekent van een frappante driehoeksrelatie vol spanningen, wisselende machtsverhoudingen, privileges, maar ook humor.

Het allesomvattende thema van de film is de huidige relatie tussen de over het algemeen welvarende Noorse middenklasse en de werkloze jonge Zweden die hun heil zoeken in hun buurland. Hoe deze machtsverhouding in elkaar steekt maakt regisseur Ronnie Sandahl duidelijk in de relatie tussen Dino en Steffen. De man des huizes leeft een nogal saai bestaan, maar weet zijn leven weer wat fleur te geven in zijn relatie/affaire met Dino. De oppas is voor hem een soort noodzaak (met benefits). Hij ziet haar dan ook als een soort bezit met wie hij kan doen en laten wat hij wil. Aangezien dit vandaag de dag op landelijk niveau ook speelt tussen de twee Scandinavische landen (De Noren gebruiken de Zweden als hun persoonlijke arbeidersklasse) kan de liefdesrelatie tussen Dino en Steffen dan ook gezien worden als een metafoor/kritiek hierop. Het is alleen de vraag of de actualiteit van dit probleem zal worden begrepen in andere landen, het is dan ook niet altijd even makkelijk om je in de situatie in te leven.

Zo zien we ook dat Dino een vrij treurig bestaan leidt in de Noorse hoofdstad. Door middel van het gebruik van een grauw kleurenpalet wordt weergegeven hoe Dino door het dagelijkse leven heen strompelt. Het is niet tot het moment dat ze een relatie met Steffen aangaat dat haar leven er optimistischer uit gaat zien. Beide hoofdrolspelers zijn overtuigend in hun rollen. Toch lijkt de film een impact te missen die het schijnbaar wel probeert te maken. Wanneer je als kijker namelijk niet weet wat er tussen de twee landen speelt, blijft er eigenlijk vrij weinig  van het verhaal over dan een ietwat cliché driehoeksrelatie met een overmatig depressieve sfeer. Ook de motivaties van de verschillende personages zijn vaak enigszins onduidelijk. Met name Steffen’s dochtertje Ida is vaag in haar intenties, of dit nou bedoelt of onbedoeld is. Uiteindelijk speelt zij een belangrijke rol in de conclusie van het drama en het is duidelijk dat de regisseur hiermee een soort statement wilde maken over de huidige stand van zaken tussen de Noren en Zweden.

Helaas gaat veel van deze context verloren voor de buitenlandse kijker, terwijl deze helemaal up-to-date is met dit Scandinavische probleem. Het is dan ook moeilijk om  een oordeel te vellen over Underdog. De acteerprestaties zijn prima en het geheel ziet er verder cinematografisch prima uit. En voor inwoners van de twee landen en voor mensen die er veel vanaf weten is dit ongetwijfeld een relevante film. De sociale kritiek zal daarentegen helaas voor velen verloren gaan wat de film toch beduidend minder aantrekkelijk maakt voor het internationale putiek.