nieuws
True Detective (HBO)

Gisteren waren we met NieuwerwetsTV bij de première van True Detective. HBO had voor de gelegenheid een Amsterdams restaurant in een oud schoolgebouw omgebouwd tot een Amerikaans politiebureau. Aan de achterwand stonden kasten vol met dossiers; agenten in gestreken, lichtblauwe uniformen zaten aan bureau’s te zwoegen of deelden drankjes uit. Op een krijtbord voorin de zaal stond een schema met aanwijzingen getekend. “Geen zorgen,” zei het broekie van de organisatie, “we hebben hem al te pakken.” Hij wees naar de politieattributen die overduidelijk uit de vorige eeuw stamden.

Voor de vertoning van de eerste aflevering van True Detective was een kort discussiepanel tussen drie mannen met jaren aan politie-ervaring: misdaadverslaggever John van den Heuvel, oud-politiewoordvoerder Klaas Wilting en schrijver Antoine de Kom. Hun ervaren kijk op het realisme van de nieuwe detectiveserie was verfrissend en een slimme zet van HBO.

Hoofdzakelijk werd tijdens het panel opgemerkt dat, hoewel het eerste seizoen van True Detective zou draaien om een (spoilers?) sektarische moord, zulke seriemoordenaars Nederland vreemd zijn – laat staan de occulte variant. Klaas Wilting had in zijn loopbaan nooit zo’n zaak gekend. “Als lustmoordenaar heb je hier geen leven,” valt De Kom bij.

Tevens werd de vergelijking getrokken tussen Amerikaans en Nederlands recherchewerk. Zowel De Kom als Wilting zagen gelijkenissen. Zelfs de opsporingsmethoden van True Detectives fictieve moordzakenduo Rust Cohle (Matthew McConaughey) en Martin Hart (Woody Harrelson) zouden verdomd veel gemeen hebben met de werkelijkheid. Als we het toch over realisme hebben: op mijn vraag of in het echte leven een typisch rechercheduo als Cohle en Hart zou kunnen bestaan, één nuchtere goedzak en een eigenaardig genie dat steeds buiten het boekje gaat, moet dhr. Wilting negatief antwoorden. Rechercheurs moeten volgens hem nuchter zijn, maar er is zoveel groepscontrole (zelfs zogeheten ‘schaduwteams’, die alle procedures van een zaak controleren), dat een dynamisch duo à la True Detective, of Rush Hour, of Lethal Weapon, of Beverly Hills Cop, of Die Hard, in het huidige politiemilieu onmogelijk zou moeten zijn.

Na het panel werd de eerste aflevering van de serie getoond. Ondanks alle prestige lijkt True Detective weinig nieuws te brengen. Dat is op zich lastig in een televisieklimaat ondergesneeuwd met sinistere misdaadseries. Net zo goed is True Detective duister: de muziek is altijd onheilspellend, zelfs tijdens een familie-etentje. Een glimlachje kan er niet van af. De enige onderscheidende factor is de sterrencast. Steeds vaker komen filmsterren naar televisie toe om hun prestige aan een serie te lenen: Steve Buscemi in Boardwalk Empire, Sean Bean in Game of Thrones, Kevin Spacey in House of Cards, et cetera. True Detective maakt hier het volste gebruik van met Harrelson en McConaughey, waarvan de laatste zich de afgelopen jaren gevestigd heeft als uitstekend acteur.

McConaughey is als Rust Cohle de typische savant, een gesloten eenling met de pessimistische filosofische overtuigingen van een 18-jarige, maar met een buitensporig talent voor recherchewerk. De Yin van zijn Yang is de nuchtere en ietwat bekrompen Harrelson als Martin Hart. Samen moeten ze de rituele moord op een plattelandsprostituee onderzoeken. De vrouw is aan een boom in een weiland gebonden, mishandeld en gemarteld. Haar lichaam is gemarkeerd met allerlei vreemde symbolen en ze draagt op haar hoofd een hertengewei als ‘kroon’. Terwijl Hart nog eens benadrukt dat dit het ziekste is wat hij ooit mocht aanschouwen, maakt Cohle gretig schetsen van het tafereel en trekt allerlei conclusies. Het acteerwerk kan de uitgekauwde dynamiek tussen de twee niet redden. Wat Harts functie is in de serie is ook nog onduidelijk: hij is voornamelijk toeschouwer van Cohles bevlogen politiewerk en stuwt zelf het plot weinig tot niet voort.

Te vaak kijken we al naar een schouwspel van innemende, gebroken mannen met een missie of in een machtsstrijd verwikkeld. True Detective wijkt hier niet van af. Het duurt een ruime poos voor een vrouw met gesproken tekst in beeld komt, en ze lijken elk gecast om hun beeldschone uiterlijk. Zoals de trailer al doet vermoeden, lijkt Harts vrouw (Michelle Monaghan) moeite te hebben met de toewijding van haar echtgenoot aan de zaak, ten koste van het gezin. Ze lijkt niet veel anders te doen te hebben dan thuisblijven en ovenpasta te maken. Hopelijk komt daar nog verandering in.

Interessanter is de raamvertelling. De moordzaak wordt verteld als opgehaalde herinneringen door Cohle en Hart enkele jaren later, aan een nieuw rechercheteam die een gelijkwaardige zaak proberen op te lossen. Kleine beetjes informatie sijpelen door in de dialogen en de vervallen verschijning van de inmiddels drankverslaafde Cohle roepen vragen op. Of hun vertelling betrouwbaar is, is een tweede: Antoine de Kom waarschuwt de kijker voor een “illusie van inzicht”.

Een occulte moord is altijd mysterieus. Het langzaam onthullen van aanwijzingen is, gezien het aantal misdaadseries op TV, als crack voor de kijker. True Detective geniet twee fantastische hoofdrolspelers en lijkt een sterk plot te beloven, wat de misdaad betreft.

True Detective heeft niets nieuws te bieden. De misdaadserie ligt in het verlengde van zijn voorgangers en gebruikt ook een Hollywoodcast om het imago op te vijzelen, van een serie die verder niet écht noemenswaardig lijkt. De sombere serie neemt zichzelf pijnlijk serieus en vrouwen zijn ondervertegenwoordigd.
Kijk hier aflevering 1 van True Detective.